De baas de baas

Een tijdje geleden vroeg een bedrijf me om een praktische workshop te begeleiden rond het thema “omgaan met dominante personen”.  Een boeiend onderwerp voor een workshop, en ik vond dat er ook wel een interessant artikeltje aan vast kon zitten.  Velen laten zich wel eens opzwepen door de tirannen die hun wegen kruisen.

De Oude Grieken deelden dominante persoonlijkheden al op in de vriendelijke dominante persoon, en anderzijds de vijandige dominante persoon.  Vermits de vriendelijke versie altijd op zoek gaat naar harmonie, is het bij een confrontatie tussen de twee meestal de tiran die wint.  Onderaan in de typologie bengelen de 2 types onderdanen, de vriendelijke versie die steeds klaar staat om te helpen en de paranoïde versie die denkt dat de hele wereld het op hem gemunt heeft.  Ik gebruik de extreme archetypes omdat die zo herkenbaar zijn, niet om iemand in een vakje te duwen.

---

Dominantie bekeken vanuit de moderne psychologie komt uit een combinatie van laag neuroticisme met grote extraversie. Deze kunnen onder andere gemeten worden door de NEO test of Big Five persoonlijke stijltest.

Extraversie is een dimensie waar mensen graag mensen om zich hebben en praatgraag zijn (extravert)  aan het ene uiteinde en stil en teruggetrokken (introvert) aan het andere uiteinde.

Bij hoog neuroticisme zijn mensen angstig, nerveus en wisselvallig in emoties of kalm en stabiel bij laag neuroticisme. De term neuroticisme klinkt op zich erger dan ze is.

In elk geval, zelfs doorheen de tijden lijkt dominantie altijd aanzien als een gedrag dat komt uit een persoonskenmerk, en niet uit een tijdelijke stemming of emotie.  Dat maakt het delicater om mee om te gaan.

Een mogelijke manier om met dominante personen om te gaan is door het verschil in niveau tussen dominantie en submissie te verkleinen en een brug te maken. Dit kan op 3 verschillende manieren:

OPTIE 1: ZELF OMHOOG. Probeer op hetzelfde niveau te komen als de dominante persoon. Je riskeert echter in een wedstrijd voor dominantie terecht te komen. Dit is af te raden omdat het vaak leidt tot escalatie.

OPTIE 2: ZIJ OMLAAG. Een tweede mogelijkheid is om te dominante persoon naar je eigen niveau te laten dalen. Dat is zeer moeilijk, maar niet onmogelijk. Het vergt zeer precies en elegant taalgebruik.

OPTIE 3: ZELF BEETJE HOGER, ZIJ BEETJE LAGER. Een derde optie, de meest aangewezen, is om een zeer rationele, nuchtere volwassen taal en houding te hanteren en vol te houden. Dit biedt de meeste kans om ook de andere persoon tot een rationele, nuchtere communicatie aan te sturen. Lukt het niet, en het gesprek escaleert, dan kun je beter het gesprek afsluiten en aanbieden om later terug te bellen. Dat geeft jou meer voorbereidingstijd en de andere persoon de tijd om af te koelen. Merk echter op dat dominantie een persoonseigenschap is, eerder dan een kwestie van afkoelen.

Een ander belangrijk element is jouw benadering van de persoon, jouw keuze van attitude.  Welke gedachte gaat er door jouw hoofd op het moment dat je met een dominant persoon geconfronteerd wordt. Wanneer je op zo’n moment tegen jezelf zegt “wat kan ik hem geven?”, dan ga je jezelf al bijna automatisch in een onderdanige positie opstellen. Wanneer je daarentegen met een gedachte begint zoals “hoe kan ik hem kalmeren?”, dan ga je veel makkelijker in de bovenstaande derde optie reageren.

OK, OK, ik heb makkelijk praten, hier veilig achter mijn PC.  Beeld je jouw volgende tiran in met een clownsneus, Mickey Mouse oren en de stem van de hond Samson, dan heb je er tenminste plezier aan.

Schrijf in op onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte!